Thị trường vốn (Capital Market) nghĩa là thị trường trung và dài hạn. Đây là nơi cung cấp vốn đầu tư trung và dài hạn cho các doanh nghiệp, tổ chức có nhu cầu mở rộng phát triển sản xuất kinh doanh.
Thị trường vốn là trung gian kết nối những người có tiền tiết kiệm dài hạn với các công ty, đơn vị, tổ chức cần vốn đầu tư dài hạn.
Công cụ:
- Cổ phần của công ty cổ phần.
- Trái phiếu doanh nghiệp.
- Cho vay thế chấp.
- Chứng khoán của một chính phủ hoặc cơ quan chính phủ.
- Tín dụng tiêu dùng, tín dụng thương mại do ngân hàng hoặc tổ chức tín dụng cấp.
Đặc điểm:
- Là trung gian trao đổi tiền tệ giữa người cần vốn và người cung cấp vốn.
- Thị trường vốn là một thuật ngữ mô tả không gian vật lý và không gian kỹ thuật số. Trong đó, các chủ thể thực hiện giao dịch các công cụ tài chính khác nhau. Không gian này có thể là: thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu, thị trường tiền tệ, tiền tệ…
- Là nơi thực hiện các hoạt động mua bán các sản phẩm tài chính chủ yếu như chứng khoán nợ, cổ phiếu công ty.
Phân loại:
Theo đặc điểm hàng hóa
- Thị phần: Là nơi mua bán quyền sở hữu cổ phần của một doanh nghiệp. Cổ phiếu được phát hành để huy động vốn từ các nhà đầu tư nhằm phục vụ cho hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Người sở hữu cổ phần là người sở hữu một phần tài sản của doanh nghiệp đó.
- Thị trường trái phiếu: Nơi chính để mua và bán hàng hóa là trái phiếu. Đó cũng là cách để doanh nghiệp và nhà nước huy động vốn từ dòng tiền nhàn rỗi của người dân. Tuy nhiên, các trái chủ sẽ không sở hữu tài sản của doanh nghiệp, mà là các chủ nợ của doanh nghiệp, những người được hưởng một mức lãi suất xác định trước.
- Thị trường phái sinh: Nơi mua bán quyền, hợp đồng và nghĩa vụ chuyển quyền sở hữu chứng khoán giữa hai bên.
Theo phương thức luân chuyển vốn
- Thị trường vốn sơ cấp: Trường hợp huy động vốn trung và dài hạn được thực hiện bằng hình thức doanh nghiệp phát hành chứng khoán ra công chúng. Trên thị trường vốn, các ngân hàng thương mại sẽ đóng vai trò là người bảo lãnh phát hành chứng khoán.
- Thị trường vốn thứ cấp: Địa điểm giao dịch cổ phiếu phát hành trên thị trường sơ cấp. Nhà đầu tư sẽ tăng cường mua bán cổ phiếu để cải thiện tính thanh khoản của loại chứng khoán này. Thị trường vốn có đặc điểm hoạt động liên tục, giao dịch linh hoạt, minh bạch.
Chức năng và vai trò:
- Nhiệm vụ huy động dòng tiền nhàn rỗi của dân để phục vụ nhu cầu đầu tư sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
- Với sứ mệnh tạo ra một kênh đầu tư mới cho những người chưa có cơ hội kinh doanh. Tiền nhàn rỗi sẽ được sử dụng hợp lý để sinh lời, tạo ra lợi nhuận với mức lãi suất hợp lý.
- Thị trường vốn tạo thanh khoản cho tài sản (cổ phiếu, trái phiếu, chứng khoán phái sinh). Người mua và người bán có thể dễ dàng giao dịch chứng khoán có sẵn với số lượng lớn và được theo dõi, quản lý minh bạch.
- Thị trường vốn cung cấp nguồn tài chính dài hạn để kích thích tăng trưởng kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng, tạo việc làm cho người lao động, v.v. Từ đó, đồng vốn được sử dụng hiệu quả để tăng sản lượng hàng hóa, năng suất cho nền kinh tế quốc dân.
Đánh giá tiềm năng thị trường vốn Việt Nam hiện nay
Nền kinh tế Việt Nam đang trong quá trình phát triển mạnh mẽ, trong đó thị trường vốn đóng vai trò hết sức quan trọng.
Điểm mạnh:
Trong những năm gần đây, thị trường vốn đã có sự chuyển dịch cơ cấu từ các tổ chức tín dụng sang chứng khoán. Điều này đồng nghĩa với việc thị trường chứng khoán đang trở thành kênh huy động vốn chủ yếu của doanh nghiệp. Số người có tiền nhàn rỗi tham gia đầu tư chứng khoán ngày càng nhiều.
Dự báo, thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn đang trong giai đoạn tăng trưởng mạnh, thu hút nguồn vốn khổng lồ từ người dân. Cùng với việc hoàn thiện cơ cấu, chính sách và quy định của nhà nước, thị trường cổ phiếu và trái phiếu ngày càng trở nên an toàn, minh bạch và hoạt động hiệu quả hơn.
Nhiều doanh nghiệp đang trong giai đoạn cổ phần hóa, việc cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước cũng đang được đẩy mạnh. Điều này đặt ra nhu cầu về nguồn vốn lớn, thu hút dòng tiền đầu tư, phát triển sản xuất.
Hạn chế:
- Thị trường vốn Việt Nam đang hoạt động ở quy mô nhỏ, ít sản phẩm tài chính phù hợp với thị hiếu của nhà đầu tư trong và ngoài nước.
- Vị thế thị trường chứng khoán nước ta đang bị đánh giá thấp so với các nước trong khu vực Châu Á – Thái Bình Dương. Điểm khảo sát thị trường vốn của Việt Nam chỉ đạt 1,2/5 điểm và đứng cuối trong danh sách 12 quốc gia khu vực tài chính châu Á – Thái Bình Dương (theo xếp hạng chỉ số phát triển thị trường vốn các nước đang phát triển). quốc gia Châu Á của McKinsey).
- Mức độ rủi ro của hoạt động đầu tư chứng khoán trên thị trường vốn nước ta còn cao, các quy định quản lý chưa thực sự đầy đủ và chặt chẽ.
- Chi phí đầu tư đắt đỏ khi đầu tư vào TTCK Việt Nam là hạn chế lớn khiến nhiều người lựa chọn đổ tiền vào vàng và bất động sản.
Nguồn: piaggiotopcom.vn
