4M là từ viết tắt của bốn tiêu chí lựa chọn cổ phiếu theo quan điểm của Phil Town, chúng bao gồm:
- Meaning: Đầu tư vào các doanh nghiệp bạn hiểu rõ
- Moat: Đầu tư vào các doanh nghiệp có lợi thế để cạnh tranh
- Management: Đầu tư vào những doanh nghiệp với đội ngũ ban lãnh đạo giỏi chuyên nghiệp.
- Margin of Safety: Đầu tư vào những doanh nghiệp với biên đảm bảo an toàn.
Theo Phil Town, để có thể đầu tư thành công thì nên mua cổ phiếu của các công ty phát triển tuyệt vời, với mức giá cả hấp dẫn. Những mã cổ phiếu này được xem là tuyệt vời và sẽ đáp ứng đủ 4 tiêu chí nêu trên. Vậy khi chúng ta đầu tư vào thì việc trở nên giàu có, tăng khoản lợi nhuận là cực kỳ hiệu quả.
Tiêu chí để lọc cổ phiếu tốt dựa vào phương pháp đầu tư 4M
Để hiểu được chính xác những tiêu chí trong phương pháp 4M, chúng ta cần đi tìm hiểu cụ thể từng tiêu chí có trong đó để lựa chọn được các cổ phiếu khác nhau. Ý nghĩa của từng tiêu chí này là gì cụ thể có trong phần tiếp theo.
Meaning – Đầu tư vào các doanh nghiệp bạn hiểu rõ
Việc một doanh nghiệp như thế nào thì được coi là dễ hiểu thì còn phụ thuộc vào nền tảng kiến thức và khả năng hiểu biết của từng người trong một vài lĩnh vực nhất định. Chúng ta càng hiểu sâu về một lĩnh vực nào thì chúng ta càng dễ hình dung ra môi trường kinh doanh cũng như các đặc thù của ngành nghề đó, rồi từ đó đưa ra một số những dự đoán tăng trưởng trong thời gian tương lai. Sự am hiểu cũng giúp chúng ta tìm ra được lợi thế cạnh tranh đặc biệt là có thể trở thành một khoản đầu tư tiềm năng.
Trong phương pháp 4M, Phil Town, ông đã đưa ra ba vòng tròn giúp cho các nhà đầu tư có thể tìm thấy được lĩnh vực mà họ am hiểu nhất, cụ thể:
- Đam mê: Cái mà chúng ta thực sự thích và sẵn sàng dành thời gian hàng giờ để tìm hiểu về nó.
- Tài năng: Cái chúng ta thấy là làm giỏi nhất
- Chi tiêu: Đó là thứ sẽ giúp bạn kiếm được tiền hoặc chi tiền với đúng chỉ tiêu đó.
Mỗi nhà đầu tư nếu biết kết hợp cả ba vòng tròn này sẽ giúp tìm ra được đâu là lĩnh vực mà bạn vừa có sự yêu thích, vừa có thế mạnh, đồng thời hiểu được nhu cầu thị yếu của khách hàng để đưa ra các lựa chọn đầu tư khôn ngoan đúng đắn nhất.
Moat – Đầu tư vào các doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh vững vàng
Moat thường được biết đến với định nghĩa là “con hào kinh tế”. Định nghĩa này được Warren Buffett sáng tạo ra với mục đích đề cập đến các doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh bền vững. Đó chính là chìa khóa giúp doanh nghiệp có thể trụ vững trước những sự biến động của thị trường đồng thời mang lại mức lợi nhuận ổn định trong suốt thời gian dài.
Để các nhà đầu tư dễ dàng hơn trong việc xác định đâu là một doanh nghiệp có lợi thế cạnh tranh và tiềm lực phát triển kinh tế bền vững, Phil Town đã đưa ra 5 lợi thế về định tính và 5 biểu hiện về định lượng cụ thể:
Lợi thế định tính
Lợi thế định lượng
Management – Đầu tư vào những doanh nghiệp có ban lãnh đạo giỏi tuyệt vời
Management – đây là nhân tố thứ ba đồng thời cũng chính là yếu tố không thể thiếu được trong tất cả mọi doanh nghiệp. Tuy nhiên để đánh giá được yếu tố này thì không hề đơn giản. Để các nhà đầu tư dễ dàng trong việc xác định hơn, Phil Town đã đưa ra các dấu hiệu “bất ổn” nhất định dựa theo thị trường Mỹ đó là:
- Mức lương dành cho các bộ phận quản lý quá cao so với mức lương trung bình của các nhân viên.
- Những điều khoản hợp đồng cho việc bồi thường hay nghỉ việc là quá cao.
- Doanh nghiệp này liên tục gia tăng về quy mô sáp nhập với nhiều các doanh nghiệp khác với mục đích tăng quy mô, kết quả hoạt động về hình thức.
Để có thể phù hợp hơn với tình hình thực tiễn ở Việt Nam, về các bộ phận lãnh đạo cần điều chỉnh lại những tiêu chí ví dụ như:
- Bộ phận ban lãnh đạo hoạt động vì những lợi ích của cổ đông, khi những người quản lý luôn đưa ra những quyết định để cân bằng giữa lợi ích của doanh nghiệp và lợi ích của các cổ đông.
- Thay vì mở rộng mọi hoạt động kinh doanh ra nhiều các lĩnh vực không phải thế mạnh thì ban lãnh đạo lại tập trung vào các hoạt động cốt lõi của doanh nghiệp.
- Cơ cấu về cổ đông có sự tham gia của nhiều quỹ đầu tư lớn giúp cho việc kiểm soát mọi hoạt động của doanh nghiệp tốt hơn những công ty có cơ cấu gia đình.
Tuy nhiên, một số doanh nghiệp có lợi thế về cạnh tranh tốt với những chỉ số tài chính hấp dẫn thì vẫn có thể là một doanh nghiệp kém, đó là khi bộ phận ban lãnh đạo chưa minh bạch trong những báo cáo tài chính. Một vài chỉ số tài chính cần thiết sẽ giúp chúng ta phát hiện ra ban lãnh đạo thực tế có đang trung thực với các cổ đông công ty hay không.
- Tỷ trọng khoản phải thu so với tổng tài sản
Khoản thu là phần rất dễ can thiệp và dễ thay đổi nhất trên báo cáo tài chính bằng một số các mẹo như tạo doanh thu ảo hay tăng số vốn ảo lên. Khi khoản thu quá cao trong cơ cấu tài sản thì đó là một dấu hiệu lớn cảnh báo có sự gian lận tài chính.
- Lợi nhuận của doanh nghiệp
Lợi nhuận là yếu tố thường được nhiều nhà đầu tư quan tâm hàng đầu để đưa ra các quyết định đầu tư. Do vậy có nhiều doanh nghiệp tìm cách bóp méo sự thật của chỉ số này.
Bằng cách loại bỏ những khoản thu nhập không thường xuyên mà chúng ta có thể biết được con số lợi nhuận thực tế từ hoạt động kinh doanh chính của doanh nghiệp. Hãy xem xét về tỷ lệ lợi nhuận cốt lõi trên tổng số lợi nhuận trước thuế phải đạt tối thiểu là 50% để đảm bảo phần lớn lợi nhuận của các doanh nghiệp đến từ các hoạt động kinh doanh cốt lõi.
Margin of Safety – Đầu tư vào doanh nghiệp có biên lợi nhuận ở mức an toàn
Theo ông Phil Town, hầu hết nhà đầu tư nên chờ đợi đến khi giá cổ phiếu thấp để mua vào. Thời điểm thích hợp nhất để mua là khi giá cổ phiếu thấp hơn từ 30% đến 50% so với giá trị thực của doanh nghiệp đó. Ông cũng đã đặt ra 2 tiêu chí định giá là chỉ số P/E và PEG giúp các nhà đầu tư sớm có thể xác định được đâu là doanh nghiệp tốt và tiến hành mua vào với mức giá hợp lý.
- Chỉ số P/E
Với chỉ số P/E thì đây được xem là phương pháp định giá phổ biến và có hiệu quả hàng đầu. P/E – chỉ số được biểu thị thời gian thu hồi vốn của phía nhà đầu tư. Một khoản đầu tư hời sẽ được tạo ra khi một doanh nghiệp hoạt động tốt nhưng nếu chỉ số P/E ở mức thấp hơn P/E chung của toàn thị trường hoặc trung bình của ngành. Đối với thị trường Việt Nam hiện tại, thì con số phù hợp là thấp hơn 15 lần đối với các công ty đáp ứng cả ba chữ M đầu tiên.
- PEG
PEG được tạo ra từ tỉ số giữa chỉ số P/E và tốc độ tăng trưởng lợi nhuận của doanh nghiệp đó. Nếu một cổ phiếu không bị cho là định giá cao khi P/E thấp hơn tốc độ tăng trưởng của doanh nghiệp trong thời gian là ba năm gần nhất. Thì giá cổ phiếu đó được cho là đủ hấp dẫn khi PEG có giá trị dưới 1
Ưu điểm
- Đơn giản và dễ nhớ: Khi áp dụng phương pháp 4M để đánh giá, chúng ta hoàn toàn có thể dễ dàng hình dung là cần chú ý đến những khía cạnh nào. Nhờ đó mà thời gian đánh giá, và sàng lọc cổ phiếu tốt cũng diễn ra nhanh chóng hơn nhiều.
- Công cụ đánh giá hữu ích: Phương pháp đầu tư 4M giúp cho các trader dễ dàng hơn trong việc nắm rõ tất cả các thông tin về cổ phiếu. Vì thế, nhà đầu tư có thể dễ dàng đưa ra được quyết định đầu tư hay không đầu tư.
Nhược điểm
- Bỏ qua chỉ tiêu đánh giá chi tiết: Điều quan trọng nhất để đánh giá được tiềm năng và sức khỏe của doanh nghiệp đó là dựa vào tài chính. Tuy nhiên với phương pháp đầu tư 4M thì chưa đi sâu vào các yếu tố này.
- Bỏ qua các công ty tăng trưởng với P/E cao: Như đã chia sẻ ở trên, phương pháp 4M của Phil Town khuyến khích các nhà đầu tư xuống tiền đầu tư mua cổ phiếu khi doanh nghiệp có chỉ số P/E < 10. Điều này sẽ khiến nhà đầu tư có thể bỏ qua các công ty tăng trưởng tốt dù có P/E cao.
Có nên áp dụng đầu tư theo phương pháp 4M không?
Với bất cứ một phương pháp nào cũng có những ưu nhược điểm khác nhau. Với phương pháp 4M nếu bạn tuân thủ theo phương pháp khi chọn lựa cổ phiếu của 4M ví dụ như: lĩnh vực bạn hiểu rõ, lãnh đạo tốt, các doanh nghiệp có lợi thế về cạnh tranh. Thì chắc chắn là nó đúng và mang hiệu quả.
Hay việc bạn lựa chọn một cổ phiếu có biên an toàn – mức giá không quá cao thì nó cũng khá là đúng.
Tuy nhiên chúng ta có thể thấy phương pháp đầu tư 4M này cũng khá chung chung, nói về mặt lý thuyết thì điều có vẻ “khá là hiển nhiên”. Còn trên thực tế thì việc lựa chọn được một cổ phiếu đáp ứng hết mọi tiêu chí kể trên thì rất khó.
Đặc biệt, một số những tiêu chí khó có thể ứng dụng với thị trường Việt Nam. Chính vì thế, nhà đầu tư hãy nên chắt lọc kiến thức để vận dụng, không nên tuân theo phương pháp một cách quá máy móc, mà cần điều chỉnh sao cho phù hợp để có được một phương pháp đầu tư đúng và phù hợp nhất.
Nguồn: mytrade.vn
