Tìm hiểu về thuật ngữ quan trọng trong thị trường phái sinh

Thị trường phái sinh đang trở thành một trong những công cụ tài chính quan trọng, thu hút nhiều nhà đầu tư nhờ khả năng sinh lời và phòng ngừa rủi ro hiệu quả. Tuy nhiên, để tham gia và đạt được thành công trong thị trường này, việc nắm vững các thuật ngữ cơ bản là điều không thể bỏ qua.

Bài viết này, Stockup.vn sẽ giúp bạn tìm hiểu những thuật ngữ quan trọng trong thị trường phái sinh, từ đó xây dựng nền tảng vững chắc để giao dịch hiệu quả hơn.

Danh sách các thuật ngữ quan trọng trong thị trường phái sinh

1. Hợp đồng phái sinh

Hợp đồng phái sinh là công cụ tài chính có giá trị phụ thuộc vào tài sản cơ sở, chẳng hạn như cổ phiếu, hàng hóa, hoặc lãi suất. Đây là nền tảng cho mọi giao dịch trong thị trường này, bao gồm các loại hợp đồng như hợp đồng tương lai, quyền chọn, kỳ hạn và hoán đổi.

2. Tài sản cơ sở

Tài sản cơ sở là tài sản mà giá trị hợp đồng phái sinh phụ thuộc vào. Ví dụ: Cổ phiếu, trái phiếu, chỉ số chứng khoán, hàng hóa (vàng, dầu, nông sản), hoặc tiền tệ.

3. Hợp đồng tương lai

Là thỏa thuận giữa hai bên để mua hoặc bán tài sản cơ sở tại một thời điểm và mức giá xác định trong tương lai. Hợp đồng này được chuẩn hóa và giao dịch qua sàn, giúp đảm bảo tính minh bạch và an toàn.

4. Hợp đồng quyền chọn

Hợp đồng quyền chọn cho phép người mua có quyền (nhưng không bắt buộc) mua hoặc bán tài sản cơ sở ở mức giá cố định trước ngày đáo hạn.

• Quyền chọn mua: Quyền mua tài sản cơ sở.
• Quyền chọn bán: Quyền bán tài sản cơ sở.

5. Đòn bẩy tài chính

Đòn bẩy tài chính là công cụ cho phép nhà đầu tư giao dịch với giá trị tài sản lớn hơn số vốn ban đầu. Tuy nhiên, nó cũng làm tăng rủi ro thua lỗ nếu thị trường biến động không thuận lợi.

6. Ký quỹ

Ký quỹ là số tiền hoặc tài sản mà nhà đầu tư cần đặt cọc để tham gia giao dịch phái sinh. Có hai loại ký quỹ chính:

• Ký quỹ ban đầu: Số tiền cần nộp khi mở vị thế.
• Ký quỹ duy trì: Số tiền tối thiểu phải duy trì trong tài khoản để giữ vị thế mở.

7. Ngày đáo hạn

Ngày đáo hạn là thời điểm hợp đồng phái sinh hết hiệu lực. Đối với hợp đồng quyền chọn, giá trị của hợp đồng phụ thuộc rất lớn vào thời gian đáo hạn.

8. Lãi/lỗ đánh dấu hàng ngày

Phương pháp đánh dấu hàng ngày giúp điều chỉnh giá trị hợp đồng dựa trên giá thị trường hiện tại, nhằm đảm bảo mọi khoản lãi/lỗ được tính toán và thanh toán kịp thời.

9. Phòng ngừa rủi ro

Phòng ngừa rủi ro là chiến lược sử dụng hợp đồng phái sinh để giảm thiểu rủi ro từ biến động giá của tài sản cơ sở. Ví dụ, các doanh nghiệp thường sử dụng hợp đồng tương lai để ổn định chi phí nguyên liệu.

10. Đầu cơ

Đầu cơ là việc giao dịch phái sinh nhằm tìm kiếm lợi nhuận từ biến động giá của tài sản cơ sở. Đây là chiến lược có rủi ro cao nhưng mang lại cơ hội sinh lời lớn.

11. Thanh khoản

Thanh khoản thể hiện khả năng mua bán hợp đồng phái sinh một cách dễ dàng mà không gây ảnh hưởng lớn đến giá thị trường.

12. Giá thực hiện

Giá thực hiện là mức giá mà người mua quyền chọn có thể mua hoặc bán tài sản cơ sở, được xác định khi giao dịch hợp đồng.

13. Phí quyền chọn

Phí quyền chọn là số tiền người mua phải trả để sở hữu quyền chọn. Đây cũng là khoản thu nhập của người bán quyền chọn.

Vai trò của việc hiểu thuật ngữ trong đầu tư phái sinh

1. Giảm thiểu rủi ro giao dịch

Hiểu rõ các thuật ngữ giúp nhà đầu tư tránh nhầm lẫn và đưa ra quyết định giao dịch chính xác hơn.

2. Tăng hiệu quả đầu tư

Việc nắm vững thuật ngữ là bước đầu tiên để xây dựng chiến lược đầu tư hiệu quả, phù hợp với mục tiêu cá nhân.

3. Xây dựng chiến lược phức tạp

Những chiến lược đầu tư như phòng ngừa rủi ro hay đầu cơ đòi hỏi sự hiểu biết sâu sắc về các khái niệm trong thị trường phái sinh.

Lời khuyên cho nhà đầu tư mới

1. Đầu tư thời gian học hỏi

Dành thời gian nghiên cứu tài liệu, bài viết chuyên sâu hoặc các khóa học về thị trường phái sinh.

2. Thực hành với tài khoản demo

Giao dịch thử nghiệm với tài khoản demo để làm quen với các thuật ngữ và cách vận hành thực tế.

3. Tham gia cộng đồng tài chính

Kết nối với các nhà đầu tư khác để học hỏi kinh nghiệm và chia sẻ kiến thức.

Hiểu rõ thuật ngữ trong thị trường phái sinh là bước quan trọng để trở thành một nhà đầu tư thành công. Không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro, kiến thức này còn là chìa khóa để xây dựng chiến lược đầu tư hiệu quả và tự tin hơn trong giao dịch.