Cổ phiếu quỹ là gì?

Cổ phiếu quỹ (treasury stock) là loại cổ phiếu được một công ty phát hành, sau đó chính công ty này mua lại từ các cổ đông của mình và nắm giữ. Cổ phiếu quỹ không được tính là cổ phiếu đang lưu hành và không có quyền biểu quyết hay nhận cổ tức.

Đặc điểm của cổ phiếu quỹ

Cổ phiếu quỹ có những đặc điểm nổi bật, khác các loại cổ phiếu thông thường như sau:
Chủ sở hữu cổ phiếu quỹ không có quyền bỏ phiếu
Cổ phiếu quỹ không được tính trong số cổ phiếu đang lưu hành
Tổng số cổ phiếu quỹ mà công ty nắm giữ không được phép vượt quá tỷ lệ vốn hóa mà luật pháp quy định
Sau khi mua lại cổ phiếu quỹ, nếu được sự đồng ý của cổ đông, công ty có thể hủy số cổ phiếu đó hoặc giữ lại hoặc bán ra thị trường.

Vì sao công ty muốn mua lại cổ phiếu quỹ

Công ty có thể mua lại cổ phiếu quỹ với nhiều mục đích, thường là để:

Tăng quyền kiểm soát: trong trường hợp các cá nhân, tổ chức lợi dụng tình hình thị trường và giá cổ phiếu giảm để mua lại cổ phiếu với số lượng lớn, các công ty sẽ tiến hành mua lại cổ phiếu quỹ của mình để giành quyền kiểm soát công ty.

Tăng giá trị cổ phiếu: khi giá cổ phiếu xuống thấp, công ty có thể mua lại cổ phiếu quỹ để kích cầu, hạn chế tình trạng cổ phiếu giảm giá, thâm chí còn có thể làm tăng giá cổ phiếu.

Cải thiện dòng tiền: công ty có thể mua cổ phiếu quỹ khi giá giảm và bán khi giá tăng và ăn phần chênh lệch. Khoản chênh lệch này không được tính vào lợi nhuận nhưng cũng có khả năng cải thiện dòng tiền của công ty.

Sử dụng trong chương trình tặng thưởng: các công ty có thể sử dụng cổ phiếu quỹ để trao đổi hoặc bán lại cho các nhà đầu tư khác hoặc thưởng cho cán bộ nhân viên.

Quy định về việc mua bán cổ phiếu quỹ

Việc mua bán cổ phiếu quỹ thường được điều chỉnh và quy định bởi các cơ quan quản lý chứng khoán và luật pháp nước sở tại.

Như tại Việt Nam, theo Điều 37 Nghị định số 58/2012/NĐ-CP của Chính phủ ngày 20/7/2012, công ty muốn mua lại cổ phiếu quỹ phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Phải được cổ đông thông qua nếu mua lại trên 10% tổng số cổ phần phổ thông hoặc trên 10% tổng số cổ phần ưu đãi cổ tức đã phát hành
• Có đủ nguồn lực để mua lại cổ phiếu từ các nguồn: thặng dư vốn cổ phần hoặc quỹ đầu tư phát triển hoặc lợi nhuận sau thuế chưa phân phối hoặc nguồn vốn chủ sở hữu khác được sử dụng để mua lại cổ phần theo quy định của pháp luật
• Có phương án mua lại được hội đồng quản trị thông qua
  có công ty chứng khoán được chỉ định thực hiện giao dịch
• Nếu công ty mua lại cổ phiếu phổ thông dẫn đến số lượng cổ phiếu quỹ đạt từ 25% tổng số cổ phiếu cùng loại đang lưu hành trở lên sẽ phải thực hiện chào mua công khai

Tương tự, việc bán cổ phiếu quỹ cũng được pháp luật Việt Nam quy định tại Điều 39 Nghị định số 58/2012/NĐ-CP ngày 20/7/2012 của Chính phủ, cụ thể như sau:

• Chỉ được bán cổ phiếu quỹ sau 6 tháng kể từ ngày kết thúc đợt mua lại gần nhất.
• Phải được Hội đồng quản trị thông qua.
• Có công ty chứng khoán được chỉ định thực hiện giao dịch.
• Nếu bán cổ phiếu quỹ theo hình thức chào bán chứng khoán ra công chúng, công ty phải thực hiện theo quy định về chào bán chứng khoán ra công chúng.

Nhược điểm khi mua lại cổ phiếu quỹ

Bên cạnh những lợi ích, khi mua lại cổ phiếu quỹ, công ty cũng sẽ chịu một số rủi ro như sau:

Giảm vốn cho hoạt động kinh doanh: khi mua lại cổ phiếu quỹ, công ty sẽ phải trích ra một khoản vốn. Lượng hao hụt này có thể ảnh hưởng đến vốn chủ sở hữu của công ty hoặc ảnh hưởng đến khả năng mở rộng sản xuất, kinh doanh trong tương lai

Mất niềm tin từ các cổ đông: các cổ đông có thể tin rằng việc công ty mua lại cổ phiếu quỹ là cách duy nhất làm tăng giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán. Trong một số trường hợp, việc doanh nghiệp mua lại cổ phiếu quỹ có thể làm giá cổ phiếu trên thị trường giảm mạnh hơn.

Hy vọng bài viết trên đây đã cung cấp cho nhà đầu tư những thông tin thiết yếu về cổ phiếu quỹ và những lưu ý khi giao dịch cổ phiếu quỹ.

 

 

Nguồn: www.anfin.vn