Chỉ số Nikkei (Nikkei 225 Stock Average) là chỉ số đại diện của thị trường chứng khoán Nhật Bản, cho thấy sức mạnh của các doanh nghiệp nổi bật nhất trong nền kinh tế của nước này. Tên gọi đầy đủ hơn là chỉ số Nikkei 225, ra đời vào ngày 16/05/1971 do sở chứng khoán Tokyo chính thức ban hành. Vào năm 1985, tên chỉ số chính thức được thay đổi thành chỉ số Nikkei 225.

Chỉ số Nikkei Asia bao gồm giá trị của top 225 công ty Blue-chip dẫn đầu tại Nhật Bản, có quyền giao dịch hợp pháp trên các sàn chứng khoán Tokyo. Chỉ số Nikkei 225 được công nhận tương đương với chỉ số trung bình công nghiệp Dow Jones (DJIA) tại Mỹ. Nhà đầu tư dựa vào chỉ số này để nhận biết và theo dõi chặt chẽ tình hình biến động thị trường chứng khoán Nhật Bản nói riêng và xu hướng của thị trường chứng khoán thế giới nói chung.

Đặc điểm chung của chỉ số Nikkei 225

Chỉ số chứng khoán Nikkei thường được sử dụng như một công cụ hỗ trợ đo lường chính trong thị trường chứng khoán châu Á. Nhà đầu tư cần biết một số đặc điểm nổi bật của chỉ số này như sau:

• Những doanh nghiệp tiêu biểu nhất của chỉ số Nikkei là: Canon InCorporated, Sony Corporation, Toyota Motor Corporation. Các doanh nghiệp này đều rất nổi tiếng trên toàn thế giới với sản phẩm nổi bật và quy mô kinh doanh rất lớn.
• Nikkei là một trong những chỉ số đo lường, đánh giá tình hình của thị trường chứng khoán châu Á có lịch sử lâu đời nhất.
• Chỉ số phục hồi kinh tế Nikkei được tạo ra như một phần trong việc tái thiết lập và đẩy mạnh quá trình công nghiệp hóa thị trường Nhật Bản sau khi kết thúc chiến tranh thế giới lần thứ 2.
• Những cổ phiếu được xếp hạng trong chỉ số chỉ số Nikkei hôm nay được dựa theo giá trị của cổ phiếu thay vì dựa trên vốn hóa thị trường như thường gặp.
• Kỳ đánh giá chỉ số Nikkei vào tháng 9 hàng năm, các thay đổi cần thiết diễn ra vào tháng 10 cùng năm đó. Điều này cũng tương tự như rổ cổ phiếu VN30 đại diện cho thị trường Việt Nam sẽ được xác định và đánh giá định kỳ 6 tháng mỗi lần, rơi vào khoảng tháng 1 và tháng 7 hàng năm.

Chỉ số chứng khoán Nikkei có ý nghĩa như thế nào?

Đóng vai trò là chỉ số thể hiện rõ ràng nhất tình hình của thị trường chứng khoán Nhật bản, chỉ số Nikkei có ý nghĩa lớn với thị trường chứng khoán cơ sở. Bên cạnh đó, chỉ số này cũng mang đến nhiều cơ hội phát triển cho các hợp đồng chứng khoán phái sinh. Ý nghĩa cụ thể được liệt kê như sau:

• Chỉ số Nikkei 225 có ý nghĩa là chỉ số đại diện chuẩn cho một quốc gia, cho thấy cách thức hoạt động của thị trường chứng khoán tại Nhật Bản.
• Nhà đầu tư dựa vào chỉ số 225 để tìm đúng danh sách 225 loại cổ phiếu lớn nhất trên thị trường. Xác định loại cổ phiếu mình đang quan tâm và muốn thêm vào danh mục đầu tư.
• Cho thấy cái nhìn tổng quan và cập nhật biến động liên tục của thị trường để nhà đầu tư có sự điều chỉnh về chiến lược đầu tư phù hợp nhất. Những yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei cũng phản ánh tình hình kinh tế của Nhật Bản.
• Chỉ số Nikkei còn có vai trò là một tài sản cơ bản được sử dụng trong hợp đồng phái sinh đối với nhà đầu tư chứng khoán phái sinh. Nhờ điều này, nhà đầu tư có thể bắt đầu giao dịch hợp đồng phái sinh hiệu quả nhất.

Chỉ số Nikkei 225 được các nhà đầu tư Việt Nam và quốc tế coi là một trong những nguồn tham khảo quan trọng.

Những yếu tố ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei Asia

Giá trị tiền tệ

Do các cổ phiếu thuộc Nikkei 225 được định giá bằng đồng Yên Nhật nên mối quan hệ giữa chỉ số và tỷ giá đồng Yên Nhật rất chặt chẽ. Trường hợp tỷ giá đồng yên có chiều tăng, chỉ số Nikkei sẽ giảm và ngược lại là đồng Yên giảm thì chỉ số Nikkei tăng. Sự ảnh hưởng này được giải thích bởi giá đồng Yên Nhật tăng mạnh sẽ khiến cho giá trị của các loại hàng hóa xuất khẩu cũng tăng theo, các sản phẩm của Nhật Bản có tính cạnh tranh kém hơn.

Điều này khiến lợi nhuận của các công ty có xu hướng giảm dẫn đến giá cổ phiếu sụt giảm. Chỉ số Nikkei 225 theo đó cũng bị ảnh hưởng. Còn khi tỷ giá đồng Yên Nhật thấp sẽ tăng thêm nhu cầu từ thị trường quốc tế, khiến cho hàng hóa cạnh tranh hơn và lợi nhuận các công ty tăng, dẫn đến cổ phiếu tăng giá. Do đó, chỉ số Nikkei 225 cũng tăng theo.

Tình hình kinh tế thị trường

Bất kỳ sự biến đổi nhỏ nào của tình hình kinh tế thị trường cũng sẽ ảnh hưởng đến chỉ số Nikkei và thị trường chứng khoán, cụ thể là giá cổ phiếu. Bên cạnh đó, nền kinh tế đang trong đà tăng trưởng sẽ tạo thêm nhiều nhu cầu việc làm hơn. Điều này thúc đẩy thêm mức chi tiêu, chi phí cho tiêu dùng tăng cao hơn, kéo theo sự tăng trưởng mạnh mẽ của một số loại cổ phiếu liên quan đến nhu cầu trực tiếp của thị trường nhân sự.

Thiên tai tự nhiên

Nhật Bản là một quốc gia thường xuyên phải hứng chịu thiên tai tự nhiên nhiều nhất thế giới như: lũ lụt, động đất, sóng thần, bão…Và chính những tác động bất khả kháng từ thiên nhiên này cũng ảnh hưởng trực tiếp đến chỉ số chứng khoán Nikkei 225.

Ví dụ nổi bật nhất là vào năm 2011, Nhật Bản xảy ra trận động đất và sóng thần Tohoku đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng và nặng nề đến mọi mặt kinh tế xã hội. Lúc này chỉ số Nikkei giảm 7% liên tiếp trong những ngày sau đó.

Chính sách điều chỉnh của Ngân hàng TW Nhật Bản

Chỉ số Nikkei 225 còn chịu ảnh hưởng từ các chính sách của Ngân hàng TW Nhật Bản, những quy định hay thay đổi từ cơ quan nhà nước tác động đến mức phí cho vay, mức chi tiêu của doanh nghiệp trên thị trường chứng khoán. Sức mua tiêu dùng của người dân cũng ảnh hưởng bởi chính sách ngân hàng dẫn đến ảnh hưởng về giá trị, doanh thu và cổ phiếu của các doanh nghiệp đang hoạt động.

Cách tính chỉ số Nikkei chính xác

Chỉ số Nikkei 225 được tính toán và cập nhật liên tục mỗi, hiển thị theo thời gian thực trên bảng điện tử trong giờ giao dịch chứng khoán tại sàn chứng khoán Tokyo. Công thức chung được sử dụng phổ biến để tính như sau:

Chỉ số Nikkei 225 = (Giá trị vốn hóa của 225 doanh nghiệp đang niêm yết tại sàn/ giá trị vốn hóa trên thị trường) * chỉ số của toàn thị trường.

Trong đó, top 225 doanh nghiệp sẽ được cân nhắc lựa chọn mỗi năm. Kết quả nhận được của công thức cho thấy chỉ số Nikkei thể hiện tình hình thị trường và nhà đầu tư có thể sử dụng để xem xét các trường hợp như chia tách cổ phiếu, hợp nhất cổ phiếu.

Hướng dẫn đầu tư hiệu quả theo chỉ số Nikkei 225

Cách thức giao dịch của chỉ số Nikkei 225

Các nhà đầu tư không tham gia trực tiếp vào sàn chứng khoán của thị trường Nhật Bản có thể xem xét đầu tư theo những cách sau:

Đầu tư vào hợp đồng chênh lệch chỉ số Nikkei 225 CFD

Hợp đồng chênh lệch chỉ số Nikkei 225 CFD là một sản phẩm tài chính giúp nhà đầu tư kiếm lợi nhuận từ việc thị trường chứng khoán của Nhật Bản theo hướng tăng hoặc giảm điểm. Hiểu đơn giản là các nhà đầu tư sẽ mua nếu dự đoán chỉ số Nikkei 225 tăng. Ngược lại, nhà đầu tư sẽ bán nếu tin rằng thị trường sẽ giảm trong tương lai. Điểm đặc biệt ở cách đầu tư này là người tham gia không thật sự giữ cổ phiếu mà chỉ dựa theo dự đoán tăng-giảm của giá để hưởng lợi từ chênh lệch.

Đầu tư vào HĐ tương lai của chỉ số Nikkei

Là dạng hợp đồng đã được chuẩn hóa giữa các bên tham gia, mục đích chính của hợp đồng là trao đổi tài sản – cụ thể hơn là chỉ số chứng khoán Nikkei 225. Mức giá của tài sản trong hợp đồng được xác định tại thời điểm ký, theo số lượng cố định. Hợp đồng sẽ được thực hiện tại một thời điểm ở tương lai.

Đầu tư vào Quỹ Nikkei 225 ETF

Trường hợp nhà đầu tư mới tham gia thị trường chứng khoán và chưa đủ kinh nghiệm để đầu tư theo 2 loại hợp đồng trên thì có thể tham khảo Quỹ Nikkei 225 ETF. Hoạt động của quỹ Nikkei 225 ETF là sẽ mua cổ phiếu theo mô phỏng hóa cổ phiếu trong danh sách 225 công ty được tính vào chỉ số Nikkei. Sau đó quỹ sẽ phát hành chứng chỉ quỹ ETF đến các nhà đầu tư khi tham gia.

Giao dịch theo chỉ số Nikkei 225 có lợi ích gì?

Trước khi bắt đầu tham gia thị trường chứng khoán theo chỉ số Nikkei, bạn nên có kế hoạch rõ ràng và hiểu về những lợi ích sẽ nhận được. Cụ thể gồm:

• Khả năng thanh khoản cao: Nikkei là chỉ số đo lường hàng đầu thị trường chứng khoán tại Nhật nên dù đầu tư vào các cổ phiếu trong nhóm hay theo các hình thức gián tiếp khác thì thanh khoản vẫn được đảm bảo.
• Nhiều cơ hội lớn: Nikkei 225 thuộc nhóm chỉ số chứng khoán biến động nhanh, các sự kiện vĩ mô đều có ảnh hưởng đến như: tỷ giá tiền tệ, chính sách từ ngân hàng TW. Vì thế, các nhà đầu tư nhanh nhạy có nhiều cơ hội tham gia vào thị trường và nắm bắt được thời điểm mang đến lợi nhuận cao.
• Mối quan hệ chặt chẽ với các loại tài sản: Theo nghiên cứu từ chuyên gia, chỉ số Nikkei 225 cũng phản ánh hành vi của thị trường chứng khoán chung theo chỉ số Dow Jones (DJIA) ở Mỹ. Hơn thế nữa, chỉ số này cũng có tương quan nghịch biện với đồng Yên Nhật, giúp ích cho các nhà đầu tư khi muốn đa dạng hóa danh mục đầu tư của bản thân.

Lưu ý về thời gian tiến hành giao dịch

225 công ty dẫn đầu theo danh sách được công bố trên chỉ số Nikkei 225 đều được niêm yết tại sở giao dịch chứng khoán Tokyo. Thời gian hoạt động chính thức từ thứ hai đến thứ 6 hàng tuần. Giờ giao dịch chứng khoán chính từ 9h00 đến 11h30 buổi sáng và từ 12h30 đến 15h00 buổi chiều (tính theo múi giờ Nhật Bản GMT+9).

Theo những thông tin ở trên, có thể thấy rằng các biến động của những yếu tố trên thị trường chứng khoán Nhật Bản sẽ tác động trực tiếp đến chỉ số Nikkei. Mong rằng qua bài viết này sẽ giúp các nhà đầu tư hiểu rõ và sử dụng chỉ số chứng khoán Nikkei 225 hiệu quả trong đầu tư chứng khoán.